NAMAZIN İÇİNDE ABDESTİN BOZULMASI

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

NAMAZIN İÇİNDE ABDESTİN BOZULMASI NAMAZİ BOZAN VE BOZMAYAN ŞEYLER NAMAZDA MEKRUH OLAN ŞEYLER NAMAZDA MEKRUH OLMAYAN ŞEYLER VİTİR NAMAZI VİTİR NAMAZININ KILINIŞ ŞEKLİ FARZ NAMAZLARLA KILINAN SÜNNETLER MÜSTEHAP OLAN SÜNNETLER Bir kimse, eğer namaz içinde abdesti bozulursa, namazdan hemen geri çekilir ve eğer imam ise başkasını yerine geçirir ve abdest aldıktan sonra gelip namazını tamamlar. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Kim ki namaz içinde kusar, ya da burnu kanar veyahud kendisinden mezi gelirse, namazdan geri çekilsin. Gidip abdest aldıktan sonra eğer bir kimse ile konuşmamış ise tekrar gelip namazını tamamlasın." (İbni Mace, Dare Kutni) NAMAZİ BOZAN VE BOZMAYAN ŞEYLER 1 - Namaz içinde ister bilerek, isterse yanlışlıkla olsun konuşan kimsenin namazı bozulur. Zeyd b. Erkam (r.a)den şöyle dediği rivayet edildi "Namazda konuşurduk. Namaz esnasında kışı. Bütün gönlünüzce yâni; susarak ve huşu içinde namazki lınız?" (Bakara :238) mealindeki ayet nazil oluncaya kadar, yanındaki arkadaşı ile konu surdu.fundan sonra susmakla emrolunduk ve konuşmak yasak edildi. (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tırmızı, Nesai) Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Bizim bu namazımız onda, insanların birbirleriyle konuşmaları türünden bir şey yaramaz. Namaz, yalnız teşbih, zikir ve Kuran okumaktır." (Müslim, Ebu Davud, Ahmed, Beyhaki) 2- Eğer kişi namaz içinde inler, ah çeker veya, yüksek sesle ağlarca eğer inleyişi, ah çekmesi veya ağlaması, Allah (c.c) korkusu veya ruh inceliğinin bir sonucu ise huşua delâlet eden bir hâl üzere olduğu için namazı bozmaz. Eğer ağrı veyahud üzüntüden ötürü ise bozar. Zira bu durumda kişi ağrı veya üzüntüsünün dayanılmaz olduğunu ifâde eder gibi olduğu için konuşmuş sayılır. Mutarıf (r.a)den Oda babasından rivayet ettiğine göre şöyle demiştir: "Rasulullah(s.a.s)i namaz kılarken gördüm. Ağlamasında göğsünde değirmenin iniltisi gibi bir inilti vardı." (Nesei.Ebu Davud, Tirmizi, Ahmed) İbni Hibban bu hadis için sahih dedi. 3- Eğer kişi zorunluk duymadan öksürür ve boğazından harfler çıkarırsa namazı bozulur. Zorunluluk sonucu öksürme ise (aksırık gibi) namaza zarar vermez. Aksıran bir kimseye namaz içinde "Yerhamukellah" demek te namazı bozar. Fakat aksıranın kendisi "Elhamdülillah" derse namazı bozulmaz. 4- İmamın unutup durakladığı âyeti arkasındaki cemâatten biri ona hatırlatırsa, namazı bozulmaz. İbni Ömer (r.a)den rivayet edildi ki: Rasulullah (s.a.s) bir namazda şaşırdı yâhud durdu da, namazı bitirince Übey b. Kâbe: "Sen de bizimle beraber kıldın mı?" diye sordu. Übey b. Kâb: "Evet" karşılığında bulununca Rasulullah (s.a.s) "Şu halde kıraati hatırlatmana ne mâni oldu?" diye sordu. (Ebu Davud Sahih senedle rivayet etti.) 5- Şayet imam unuttuğu âyet üzerinden atlayıp bir başka âyete geçtikten sonra ona hatırlatılırsa, hatırlatanın namazı bozulur. Eğer imam da hatırlatana uyarak unuttuğu âyete geri dönerse, onun da namazı bozulur. Zira bir zorunluk yokken kendisine telkinde bulunulmuş, o da zorunlu olmayan o telkine uymuştur. İmamın her hangi bir âyeti unutup durakladığı zaman, cemâatin acele etmemesi ve imamın da eğer zamanı gelmişse hemen rükûa varmak veyahud unuttuğu âyeti bırakıp başka bir âyete geçmek suretiyle, cemâati kendisine hatırlatmaya mecbur kılmaması gerekir. 6- Kişi LA İLAHE İLLALLAHI söylemekle "ben namaz dayım" demek isterse namazı bozulmaz. Rasullullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Herhangi biriniz namazda bir olayla karşılaştığı zaman, tesbih getirsin." (Buhari, Müslim) 7- Namazda olan bir kimsenin önünden erkek veya kadının geçmesi namazı bozmaz. Ancak geçen kimse günah işlemiş olur. Rasulullah (s.a.s): "Herhangi bir şeyin geçmesi namazı bozmaz" buyurmuştur. (Buhari, Ebu Davud, Malik, Beyhâki) Rasulullah (s.a.s): "Eğer namaz kılanın önünden geçen kimse, bunun ne kadar günah olduğunu bilseydi kırk günbekleyecekti" buyurmuştur. (Buhari, Müslim) 8- Namazda birşey yemek veya içmek namazı bozar. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namaz bir iştir." (Buhari, Müslim) NAMAZDA MEKRUH OLAN ŞEYLER 1- Namazda olan kimsenin, elbise veyahud herhangi bir yeriyle oynaması mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namazda sakin olun." (Müslim) 2- Namazda çakıllarla oynamak mekruhtur. Ancak eğer secdeye imkan bulunamazsa, alın konulacak yerin çakıllarını bir defa için düzeltmek caizdir. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namazda'iken çakıl taşlarını ayıklayıp,düzeltme yapmak mecburiyetinde kalırsan bir defaya mahsus olmak üzere yap." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace) 3- Namazda parmakları çıtlatmak mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) Ali (r.a)ye "Kendim için istediğimi senin için de istiyorum. (İbni Mace, Ahmed, Dare Kutni)’Zayıf hadis. 4- Namazda elleri böğre koymak mekruhtur. Ebu Hureyre (r.a) demiştir ki: "Rasulullah (s.a.s) kişinin ellerini böğrüne koyarak namaz kılmasını nehyetti." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) 5- Namazda yüzü sağa -sola çevirmek mekruhtur. Aişe (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s)e namazda yüzü şuraya buraya çevirmek hakkında sordum. Rasulullah (s.a.s): "O, şeytanın el çabukluğu ile kulun namazından aşırmasından ibârettir (namazın sevabını azaltır)"buyurdu." (Buhari, Nesei, Ebu Davud) Şayet boyun döndürülmeden, sadece gözlerin ucu ile sağa-sola bakılırsa mekruh değildir. "Rasulullah (s.a.s)in namazda iken sağa-sola baktığı fakat boynunu arka tarafa çevirmez olduğu rivayet edildi." (Tirmizi, Nesei)İbni Hibban ve Hakim rivayet ettiler ve sahih dediler. 6 - Namazda çömelmek ve dirsekleri yere serip yüzükoyun yatmak mekruhtur. Ebu Huteyre (r.a) "Sevgili dostum beni, horoz gibi yeri gagalamaktan, köpek gibi çömelmekten ve tilki gibi dirseklerimi yere serip yüzükoyun yatmaktan nehyetmiştir" demiştir. (Beyhaki , Ahmed) İbni Hacer el-Heysemi bu hadis için Hasen dedi. Enes (r.a)den Rasulullah (s.a.s)in şöyle buyurduğu rivayet edildi: "Secdeyi dosdoğru yapınız ve sizden biriniz köpeğin yaydığı gibi kollarını yaymasın." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) 7- Namazda elle selâm almak mekruhtur.Rasulullah (s.a.s): "Kim namazda eliyle manalıbir işaret yaparsa namazını kesmiş olur" buyurdu. (Ebu Davud)’Zayıf hadis 8- Namazda mecbur kalınmadıkça bağdaş kurarak oturmak mekruhtur. Çünkü bağdaş kurarak oturmada sünnet olan oturuş terkedilmiş olur. 9- Kişinin; namaz kılarken saçını başında toplayıp bağlaması da mekruhtur. Rasulullah (s.a.s); kişiyi, saçı başında düğümlenmiş olarak namaz kılmaktan nehyetmiştir. (Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace) Tirmizi bu hadis için Hasen dedi. 10- Namazda elbiseyi toplamak mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namaz kılarken elbise ve saçımızı toplamaktan nehyolundum." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace) 11- Namazda elbiseyi omuzların üstüne atarak ve kolları geçirmeden namaz kılmak mekruhtur. Rasulullah (s.a.s); namazda elbisenin yere şarkı tılmasını nehyetti. (Ebu Davud, Tirmizi) Hakim bu hadis için Sahih dedi. 12- İmamın, namaz kıldırırken yüksek bir yerin üstünde yalnız olarak durması veya mihrabın içinde durması mekruhtur. Çünkü mabedlerde özel yerleri bulunan Hristiyan ve Yahudi din adamlarına benzemiş olur. (Fakat mihrabın dışında durup, mihrabın içinde secdeye varmasında bir sakınca yoktur.) 11- Canlı resmi asılı olan bir yerde namaz kılmak mekruhtur. Cibril (a.s) Rasulullah (s.a.s)e: "Biz, içinde köpek veyahud resim bulunan bir eve girmeyiz" dedi. (Buhari, Müslim, Ebu Davud) Eğer resim yere atılmış bir yastık veya serili bir döşekte olursa üzerine basıldığı için mekruh değildir. Fakat yastık duvara dayalı veya yerden yüksek bir şey üzerinde olursa bulunduğu yerde namaz kılmak (ona bir saygı gösterisi olabildiği için) mekruhtur. Eğer resim gözle görülemiyecek kadar küçük olursa mekruh değildir. Çünkü çok küçük olan resimlere tapılmaz. İçinde insan veya hayvan resminin bulunduğu bir namazlıkta namaz kılmak mekruh değildir. Çünkü bu durumda resim ayak altında kaldığı için ona saygı gösterilmiş olmayıp tersine küçümsenmiş olur. Fakat resme tapmayı andırdığı için resim üzerine secde edilmesi mekruhtur. başı kesik olan resimler resim sayılmaz. Canlı olmayan şeylerin resmi mekruh değildir. Eğer kişi, içinde resimler bulunan bir elbiseyi giyerse putları üzerinde taşıyan kimselere benzediği için mekruhtur. Ebu Hureyre (r.a)den şöyle rivayet edilmiştir: "Cebrail (a.s) Rasulullah (s.a.s)i ziyaret için izin istedi. Rasulullah (s.a.s): "Buyurun" dedi. Cebrail (a.s): "Nasıl gireyim ki? Evinde resimli perde vardır. Ya oradaki resimlerin başlarını koparırsın veya o perdeyi üstünde gezilecek şekilde yere serersin. Zira biz melekler, resimlerin bulunduğu eve girmeyiz" dedi." (Nesei) Aişe (r.a)dan şöyle rivayet edilmiştir: Rasulullah (s.a.s) eve girdi. Ben de evdeki bir rafı, üzerinde resimler bulunan bir örtü ile örtmüştüm. Rasulullah (s.a.s) bunu görünce öfkelendi ve alıp yırttı. Sonra şöyle buyurdu: "Ey Aişe! Kıyamet gününde Allah tarafından en çok azab edilenler, Allah'ın yarattıklarının benzerini yapanlar (yâni resim yapmakla uğraşanlar)dır." Aişe der ki: "Bunun üzerine o perdeyi keserek bir yahut iki yastık yaptık." (Buhari, Müslim, Nesei) 14- Namazda göklere bakmak mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu:"Bazı kavimlere ne oluyorda, namazda gözlerini göğe kaldırıyorlar? Ya bundan kesin olarak vazgeçerler veyahud gözleri kör olacaktır." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) 15- Sıkışık bir durumda iken ve yemek hazır iken namaz kılmak mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Yemek hazırken ve sıkışık durumda iken namaz yoktur (kılınmamalı)." (Müslim) 16- Namazda esnemek mekruhtur. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namazda esnemek şeytandandır. Sizden biriniz esnediği vakit gücü yettiği kadar ağzını açmamaya çalışsın." (Buhari, Tirmizi) NAMAZDA MEKRUH OLMAYAN ŞEYLER 1- Sırtı dönük olan bir kimseye karşı namaz kılmak mekruh değildir. İbni Ömer (r.a) yolculuklarında çoğu kez azatlısı Nâfinin sırtına karşı durup namaz kılardı. (İbni Ebu Şeybe rivayet etti.) 2- Karşıda bir Kuran veya kılıç asılı olduğu halde namaz kılmak mekruh değildir. Zira, Kuran ve kılıç tapılan nesnelerden değillerdir. Kerahat ise tapma korkusundan dolayıdır. 3- Namaz içinde yılan ve akrepleri öldürmek mekruh değildir. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Namazda bile olsanız o iki siyahı (yılan ve akrep) öldürün." (Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace, Ahmed) Tirmizi, Hakim ve İbni Hibban bu hadis için Sahih dediler. VİTİR NAMAZI Vitir Namazının Hükmü: Vaciptir. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Allah (c.c) farz namazlara bir namaz daha eklelemiştir. O namaz sizin kırmızı develerinizden daha hayırlıdır. O da, vakti yatsı ile fecrin doğuşu arasında olan vitir namazıdır." (Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace, Hakim)Hakim bu hadis için Sahih dedi. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Vitir haktır. Vitir namazı kılmayan bizden değildir." (Ebu Davud, Beyhaki, Hakim)Hakim bu hadis için Sahih dedi. VİTİR NAMAZININ KILINIŞ ŞEKLİ 1- Vitir namazı üç rekâttır ve aralarında selâm yoktur. Aişe (r.a) şöyle rivayet etti: "Rasulullah(s.a.s) vitir namazını üç rekat kılar ve aralarında selâm vermezdi." (Nesei, Hakim) Hakim bu hadis için Sahih dedi. 2- Vitir namazının üçüncü rekâtında rükua varmadan kunut duası okunur. Übeyy b. Kâb (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) vitri üç rekât kılar, birinci ekâtta (Sebbih isme rabbikel âlâ) sûresini, ikinci rekâtta (Kul yâ eyyü hel kâfirun) sûresini, üçüncü rekâtta da (Kulhü vallahu ehad) sûresini okuduktan sonra ükûya gitmeden kunut duasını okurdu." (Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace) İbni Hibban ve Hakim rivayet ettiler ve sahih dediler. 3- Vitir namazının her rakâtında hem fatiha hem de zammı sûre okunur. 4- Kişi kunut duasını okumak istediği zaman ellerini kaldırır ve tekbir getirerek künut duasını okumaya başlar. FARZ NAMAZLARLA KILINAN SÜNNETLER Sabah namazından önce iki, öğle namazından önce ört, öğle namazından sonra iki, akşam namazından sonra iki ve yatsı namazından sonra iki rekât olarak namaz kılmak müekked sünnetlerdendir. Ummü Habibe (r.a) şöyle demiştir: Rasulullah (s.a.s) şöyle derken işittim: "Hiçbir müslüman kul yoktur ki, farzlardan başka Allah için günde oniki rekât nafile namaz kılsın da, Allah" ona cennette bir ev inşâ etmesin." (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) Tirmizide şu ziyâde vardır: "Öğleden önce dört ve sonra iki rekât, akşamdan sonra ve yatsıdan sonra ikişer rekat ve sabah namazın dan evvel de iki rekât." Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Sabah namazında kılınan iki rekât (sünnet) dün ya ve içindekilerden daha hayırlıdır." (Müslim, Tirmizi, Ahmed) Aişe (r.a)dan: Rasulullah (s.a.s)in öğlenin farzından evvel dört rekât ve sabahın farzından evvel de iki rekât nafile namaz kılmayı bırakmadığı rivayet edildi. (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) MÜSTEHAP OLAN SÜNNETLER 1- Öğle namazından sonra dört rekât kılmak müstehaptır. Ümmü Habibe (r.a)dan Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Öğlenin farzından önce dört ve sonra da dört rekât nafileye devam eden kimseye Allah cehennemi haram kıldı." (Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace, Ahmed) Tirmizi bu hadis için Hasen-Sahih-Garib dedi. 2- İkindi namazından önce dört rekât kılmak müstehaptır. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "İkindinin farzından önce dört rekât nafile kılan kişiyi Allah rahmetine mazhar kılsın." (Ebu Davud, Tirmizi, Ahmed) İbni Huzeyme rivayet etti ve sahih dedi. 3- Akşam namazından sonra altı rekât kılmak müstehaptır. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Akşamın farzından sonra, arada kötü birşey konuşmadan altı rekât namaz kılan kimsenin bu ibâdeti oniki senelik ibâdet yerine geçer."(Tirmizi) 4- Yatsı namazından önce iki veya dört rekât kılmak müstehaptır. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Her iki ezan (yâni; ezan ile ikâmet) arasında bir nafile namaz vardır." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Nesei) 5- Yatsı namazından sonra dört rekât kılmak müstehaptır. , Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Kim öğlenin farzından önce dört rekât nafile namaz kılarsa, geceleyin teheccüd namazı kılmış gibidir. Kim bu dört rekâtı yatsıdan sonra kılarsa Kadir gecesinde kılmış gibidir." (Nesei, Beyhâki, Dare Kutni) 6- Cuma namazından sonra dört rekât sünnet kılmak müstehaptır. Rasulullah (s.a.s) şöyle buyurdu: "Cuma namazından sonra- namaz kılmak isteyen dört rekât nafile namaz kılsın." (Müslim)