Nisâ sûresinden sonra nazil olmustur. Sekiz âyettir. Fasilasi he,
mim ve elif harfleridir. Sûrenin nüzûl yeri hakkindaki rivayetlerin bazilari
sûrenin Mekkî, bazilari da Medenî oldugunu belirtir. Ifade ve üslûbu, ele
aldigi mevzûlari hususunda Mekkî olduguna nisbet edilmistir. Mushaflar'da ise
Medenî olarak gösterilmistir. Ebû Sâid el-Hudrî'den gelen bir hadis sûrenin
Medenî oldugu görüsünü kuvvetlendirmektedir:Ibn Ebî Hâtim, Ebû Saîd Hudrî'den nakletmistir: "Her kim zerre miktari hayir islerse onu görecekler. Her kim de zerre miktari bir ser islerse onu görecektir" (Zilzâl, 7-8) âyetleri ile ilgili olarak Rasûlullah (s.a.s)'a söyle demistir: "Ya Rasûlullah, kendi amellerimi görecek miyim?" Allah Rasûlü söyle buyurmustur: "Evet!" Ben söyle dedim: "Ben mahvoldum." Allah Rasûlü (s.a.s): "Sevin, ya Ebû Said. Çünkü Yaptigin her salih amele on sevap verilecektir" buyurdu.
Bu hadis sûrenin Medenî olduguna delil teskil eder. Çünkü Ebû Said Hudrî Ensar'dandi. Ayrica Uhud'tan sonra balig olmus oldugu için bu rivayet, bu âyetin, dolayisiyla sûrenin Medine'de nâzil oldugunu te'yid etmektedir.
"Deprem, arka arkaya gelen siddetli sarsinti" demek olan Zilzâl, sûrenin ilk âyetinde geçer ve sûre adim buradan alir. Sûrenin isimleri "Zelzele" ve "Zilzâl"dir.
Cübbeli Ahmet Hoca - Deprem Sohbeti (mp3)
"Yer sarsildikça sarsildigi zaman." (1).
Sûre ilk âyetiyle birlikte kiyametten sahneler sunuyor, selim akil sahiplerine. Ibn Abbas bu âyet hakkinda der ki: Yani "dibinden oynayip hareket ettiginde." Kur'an'in bir baska yerinde söyle buyurulur o an için: "Ey insanlar, Rabbinizden korkun. Dogrusu kiyamet saatinin sarsintisi büyük bir seydir." (Hacc, 22/1).
Kiyametin kopmasindan, insanlarin yeniden dirilip hesap vermesinden, herkesin -iyi ya da kötü- ettigini bulacagindan bahseden sûrenin ikinci ayeti ise yine "yer"le ilgili ve insani bütün benligiyle dogrudan etkileyen bir üsluba sahiptir:
"Toprak agirliklarini disari çikardigi zaman" (2).
