Sünnet İnkârcılarına Cevap; SÜNNET'İN İSLÂM'DAKİ YERİ VE ÖNEMİ

 

“Kur’ân’daki İslâm”, “Kur’ân Müslümanlığı” ve “Kur’ân’a dönüş” gibi benzer sloganlarla, sünnet ve hadis kabul etmeyip inkar eden; Müslümanların kafasında da bu konuda bir takım şüphe ve istifhamlar oluşturmaya çalışan sünnet inkârcılarına karşı, seneler evvel reddiye mahiyetinde birkaç makale yazmıştım. Şimdilerde yine siz kardeşlerimizden bu konuda pek çok sorular alıyor ve sünnetin önemi hakkında bir yazı kaleme almamız husûsunda taleplerinizle karşılaşıyoruz.     Bizlerin de âcizâne gayret ve arzusu; Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat i’tikadı doğrultusunda hareket edip, elimizden geldiğince bu sapık fikirlere karşı gerekli ilmî müdafaanın yapılması ve bu yanlış görüş sahiplerine aldanılmamasıdır. Dolayısıyla, ehemmiyetine binâen sizlerin bu yöndeki taleplerinize hassâsiyetle yaklaşarak, sünnet ve hadis münkirlerine reddiye mahiyetindeki yazımı inşallah tekrar kaleme alıyorum. Muhterem Okurlarım! Bazı ilimler vardır ilaç gibidir, insanın sıhhat ve âfiyeti için zarûrîdir. Bazı fikirler de vardır ki maalesef zehir gibidir; insanın mânevî hayatına kasteder, öldürür, dünya ve âhiretini berbat eder. Onun için bu gibi fikirlere son derece dikkat etmek, bu tür görüş sahiplerinden de son derece sakınmak lazımdır. İnsanın mânevî hayatını berbat edecek bu zehirli fikirlerden biride, Hadis ve Sünnet kabul etmeme hastalığıdır. Bu tehlikeli hastalığa yakalanmış olan güruh; “Kur’ân Müslümanlığı” ve “Kur’ân’daki İslâm” türünden bir takım sloganik ifadeleri ağızlarına pelesenk edip adeta vird haline getirmişlerdir. Sadece Kur’an’ın yeterli olabileceği fikrini hararetle savunup sünnetsiz İslâm arayışı içine giren bu zevat; her konuda bir âyet ararlar ve âyet dışında kendilerini bağlayan başka bir "La raybe fîh" delilin bulunmadığını ileri sürerler. Tabi her lafın başında bunların “Kuran” dediklerini duyan da, onları Kur’an gönüllüsü, Kur’an sevdalısı zanneder. İyi de, hem Kur’an’da bulunan: “Peygamber size neyi verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan da sakının.” (Haşr: 7) gibi, sünnete delâlet eden bazı âyetlere rağmen sünneti inkar edeceksin, hem de Kuran sevdalısı olacaksın bu mümkün olabilir mi?.. Sıradan bir kitabı size hediye eden birine bile teşekkür edip minnet ve şükranlarınızı iletiyorsunuz. Çünkü böyle yapmak bir insanlık icabıdır. Hal böyleyken, Hz. Kur’an gibi dünya ve âhiret saadetinin reçetesini sunan o yüce kitabı bizlere getiren Resülüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)e bırakın teşekkür etmeyi, O’nun sünnetini dahi inkar edip devreden çıkarmaya çalışmak, acaba nasıl bir insanlık icabıdır?! Hadis ve Sünnet kabul etmeyip sadece “Kuran Müslümanlığı”ndan söz etmek, aslında yeni ortaya çıkan bir görüş değildir, bu görüş asırlardan beri vardır ve eksik olmamıştır. Ama bu tür fikirler şimdi olduğu gibi her zaman azınlıkta kalmış, marjinal guruplar tarafından kabul görüp sahiplenilmiş ve ortaya sürülmüştür. Ve tarih yine tekerrür etmektedir. Öncelikle şunu ifade etmek istiyorum ki; Sünnetin delil olduğunu inkar edip, sadece Kur’anla yetinmek gerektiğini iddia eden bu fâsid görüş sahiplerinin maksadları farklı farklıdır. Dolayısıyla evvela bu fâsid görüşün nereye dayandığı, nereden çıktığı ve bunların kimler olduğu husûsunda bir tasnif yaptıktan sonra, asıl konuya girmek gerektiğini düşünüyorum. Bu tâifeyi pek çok guruplara ayırmak mümkün, fakat biz bunları genel olarak iki guruba ayıralım. Birinci gurup; Müslüman oldukları veya müslüman olduklarını iddia ettikleri halde, sünneti kabul etmeyip aleyhinde olanlardır ki bunlar, İslâm’ın ilk dönemlerinde Hz. Ali (Radıyallahü Anh)ın hilafeti döneminde ortaya çıkan “Hâriciler” tâifesidir. Bu tâife “Hüküm yalnızca Allah’ındır” (Yusuf: 40) âyetini ele alarak, böylesine doğru bir hükümden, yaptıkları tevillerle yanlış anlamlar çıkardılar ve bu âyeti kerimeyi istismar ederek Hz. Ali (Radıyallâhü Anh) ve Hz. Muâviye (Radıyallâhü Anh) arasında vukû bulan Sıffin savaşında, her iki taraftan da harbe katılan sahâbenin adaletini, dolayısıyla onlardan gelen rivâyetleri bütünüyle reddettiler. Hatta daha da ileri giden bu sapık tâife, Ashâb-ı Kirâm’ı (Hâşa) küfürle itham etme ahmaklığını gösterdiler. Bunun sonucu olarak onların bu bâtıl iddialarına göre, hadîsi şerifler (Haşa) kafir olan bir topluluğun rivâyetleri olduğu için, hiçbirini kabul etmediler. İkinci gurup ise; Batılı müsteşriklerin bâtıl görüşleri ve İslâm dışı cereyanlardır. Bu gurup aslında sadece sünnete değil, temelde her şeyiyle İslâm’ın bizâtihi kendisine karşıdır. Bunların esas amacı; Müslümanların zihnine şüphe tohumları atmak, İslâm toplumlarının arasına fitne sokup onların birlik ve berberliğini yok etmektir. Evet ellerinden gelse bunu hemen yapacaklar, fakat karşılarında en büyük engel olarak bu Dîn’in Bânisi Muhammed Mustafa (Sallallah Aleyhi ve Sellem)i buluyorlar. Öyleyse yapılacak şey, ilk adım olarak bu engeli ortadan kaldırmak yada en azından O’nun ümmet nezdindeki sarsılmaz otoritesine gölge düşürmek… Fakat, bunu yapmak için direk olarak o yüce şahsiyetin kendisini hedef alsalar foyaları meydana çıkacağından, saldırılarını O’nun şahsı üzerinden değil de, Sünnet ve Hadis üzerinden yapma yolunu seçmişler. Bu arada, az önce bahsettiğimiz birinci gurubun tavrından da faydalanıp, bir takım sûnî tartışmalarla müslümanları sünnet hakkında şüpheye düşürme gayreti içine girmişlerdir. Böylece Sünneti Nebeviyyeyi sıfırlayarak, akıllarınca böyle bir yöntemle Resülüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)i devreden çıkaracaklar. İslâm âlimlerinin Kur’ânın tefsîri olarak kabûl ettiği “Sünnet sorununu” güya bu şekilde hallettikten ve bu engeli ortadan kaldırdıktan sonra sıra ikinci adıma, yani Kur’ân’a gelecek!.. Tabi Kur’an’ın gerçek yorumu olan sünnet devre dışı bırakılınca da, bu gürûhun işleri artık kolaylaşmış olacak. Bundan sonra yapılacak iş; Kur’an’ın kendi arzularına göre yeniden yorumlanması ve tevil edilmesi… Bu dinsizleştirme operasyonunu yaparken de hem foyalarının meydana çıkmaması, hem de gayet samimiymiş havası vermek için gayet şirin bir de isim bulmuşlar; “Kur’ân’a dönüş”, “Kur’an İslamı” İşte bu maksatlarla işe başlayan bu güruh; Kur’ân’ı rahatça nefislerine uydurabilecekleri zehâbına kapılarak, İslâm beldelerinde ehl-i îmânın akîdesini bulandırma gayreti içine girmişlerdir. Peki Müslümanlar içinden de bu oyuna alet olanlar yok mu? Elbette var! Bazıları cehâleti, bazıları da bir takım menfaat ve çıkarları sebebiyle, her ne kadar bu zehirli fikrin rüzgarına kapılmış olsalar da, bu Hadis inkarcıları inşallah umduklarını bulamayacak ve avuçlarını yalayacaklardır. Bu Din, Kuran ve Sünnet çerçevesinde asırları aşıp bu güne dek nasıl sapasağlam geldiyse, kıyâmete kadar da öylece devam edecektir… Hadîs-i Şerifleri, güya sıhhatinden şüphe ettikleri için kabul etmeyen ve “Bize Kuran yeter” diyerek sadece Kur’an’ın delil olduğunu iddia eden bir takım kimseler, her ne kadar hadis kabul etmiyorlarsa da, işlerine gelince zayıf hadisleri bile kabul ederler. Mesele; ağızlarından düşürmeyip bu fikirlerine delil olarak ileri sürdükleri bir Hadîs-i Şerif vardır. Şimdi bu Hadîsin değişik tariklerle gelen bir iki rivâyetini ve Hadis âlimlerinin, bunların senetleri hakkındaki görüşlerini sizlere arz edeyim. “Size Benden bir hadis geldiğinde bunu Kur’an’a arzedin. Eğer bu hadisle ilgili Kur’an’da bir asıl buluyorsanız hadîsi alın, bulamıyorsanız onu reddedin.” Hadis inkarcılarının cankurtaran simidi gibi sarılıp kendilerine delil olarak aldıkları bu hadisi şerif hakkında Ukayl (Rahimehullah); “Bu hadîsin sahih isnadı yoktur” der. Sağanî (Rahimehullah) ise “mevzûdur” der. (Şevkani, el-Fevaidu’l-Mecmua 278, 291, el-Mekasidu’l-Hasene 36, Keşfu’l-Hafa No: 220, Mecmeu’z-Zevaid I/170)Yine bu manada zikredilen bir başka hadîsi şerifte: “Bazı insanlar olacak, benden Hadis rivâyet edecekler. Size bir kimse hadis rivâyet ettiğinde bu Kur’an’a muvafıksa onu Ben dedim. Kur’an’a muvafık değilse onu Ben demedim.” buyrulmuştur.İmam-ı Beyhaki bu hadisle ilgili olarak: “Bu zayıf bir isnaddır, böyle hadislerle delil getirilmez.” der. İbnu Main, bu hadîsi rivâyet eden Hüseyin b. Abdillah b. Dumeyre için “Sika ve güvenilir birisi değildir” demiştir. İmâm-ı Buhârî de bu kişi için: “Hadisi münkerdir, kendisi zayıf biridir” der. Ebu Zura ise “Hadisi kıymet takdir edeceğim hiçbir ölçüde değil” demiştir. (Mizanu’l-İ’tidal: II/302, Buhari, er-Tarihu’l-Kebir:IV/291) Bu hadisin diğer râvisi olan Bişr b.Numeyr içinde “sika değildir.” denilmiştir. Bu Hadis başka tariklerle de rivayet edilmiştir, lakin İmâm-ı Beyhaki bu rivayetler için: “Bunların hepsi zayıf rivayetlerdir.” demiştir. İşte muhterem okurlarım; bu hadis inkarcıları işlerine gelince, Hadis âlimlerinin kesinlikle delil kabul etmedikleri zayıf isnadlara bile sıkı sıkıya yapışırlar. Ama işlerine gelemedi mi Hadis sahih de olsa, en muteber Hadis kaynaklarında da yer alsa inkar ederler. Bundan anlayacağımız üzere, bunların derdi kesinlikle üzüm yemek değil maalesef bağcıyı dövmektir. Şimdi de sizlere Hadis âlimlerince sahih kabul edilen ve muteber Hadis kaynaklarında geçen bir başka rivâyeti nakledeyim. Bakın Peygamber Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) “Kur'an bize yeter” diyenler hakkında asırlar öncesinden ne buyuruyor: “Şunu kat-i olarak biliniz ki; Bana Kur'an ile birlikte, onun bir benzeri (sünnet) de verilmiştir. Karnı tok bir şekilde koltuğuna kurulmuş olan bazı kimselerin ‘Bize Kur'an yeter! Onda helâl olarak ne görmüşseniz onu helâl, neyi de haram görmüşseniz onu da haram kabul ediniz.’ diyeceği zamanlar yakındır. Bilin ki, Allah Resûlü’nün haram kıldığı da Allah’ın haram kıldığı gibidir." (Ebu Davud, Sünnet: 6, Tirmizî, İlim: 10, İbni Mâce, Mukaddime: 2, Dârimî, I, 117) Muhterem okuyucularım; Peygamber Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) hadîs-i şerifinde, bu gibi kimseleri haber verirken özellikle; “Karnı tok bir şekilde koltuğuna kurulmuş olan bazı kimselerin ‘Bize Kur'an yeter!” diyeceklerini, tasvir ederek beyan etmesi, ne kadar taaccübe şâyan değil mi? Günümüzde müctehid geçinen ilâhiyat patentli bir takım zevâtın, televizyon kanallarında arzı endam ederek koltuklarına kurulmuş vaziyette “Bize Kuran yeter” dediklerini görünce, inanın aklıma hemen bu Hadîs-i Şerif geliyor. Fazla söze ne hâcet. Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) asırlar öncesinden, nübüvvet dürbünüyle bakarak bu günleri müşahede edip bizlere haber vermiş ve bu tâifeyi gayet net bir şekilde tasvir ederek gözlerimizin önüne bir tablo gibi sermiştir. Tâ ki bunlar bilinsin ve Ümmeti Muhammed bu fitnelerden sakınsın... Mevlâ Teâlâ bu tür fitnelerden bizleri muhâfaza buyurup Ehli Sünnet i’tikâdından ayırmasın.

Sünnet; İslâm'ı anlamak, kavramak ve yaşamak husûsunda en doğru ölçü ve yorumdur. İnsanların, Allah’dan gelen vahyi öğrenebilmesi için nasıl ki peygamberlerin aracılığına ihtiyacı varsa, Allah’ın kelamını anlaması için de peygamberler'in yorumuna yani sünnete öylece ihtiyacı vardır. Peygamberlerin vasıflarından biri de “Tebliğ”dir. Allah’tan gelen ilâhî vahyi insanlara harfiyyen tebliğ eder, açıklanması gereken yerleri açıklar ve bizzat yaşayarak ümmetlerine tatbikatını gösterirler.  Nitekim Aişe (Radıyallahü Anha) annemize, Peygamber Efendimiz (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)in ahlâkından sorulduğunda; “Onun ahlakı Kurandı” buyurmuştur.Kuran’daki hangi emir nasıl yerine getirilecek, hangi nehiyden nasıl ictinab edilecekse, Efendimiz bunu bizzat yaşayarak ümmetine göstermiştir. Hiç şüphe yok ki O, Kuran’ı en iyi anlayan ve en mükemmel şekilde hayata geçirip tatbikat sahasına koyandır. Yani Efendimiz (Sallallahü Aleyhi ve Selem) Kuran’ın canlı bir tefsiri ve yaşayan İslâm’dır. Öyleyse Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Selem)in sünnetiyle amel etmek demek; Allâh-u Teâlâ’nın Kur’an ayetlerindeki isteğini hakkıyla yerine getirmek demektir. Hal böyleyken sünnet ve hadis kabul etmeyip “Kur’an bize yeter” demek, filhakika Kur’an’ın anlaşılmasını istememektir. Hatta bundan da öte, İlâhî vahyin anlaşılmasına mani olmaya çalışmaktır neûzübillah… Bazı kimselerin “Kur’an İslâm”ı dedikleri şey; Sünnetin saf dışı bırakılarak sadece Kur’ân metnine dayalı bir İslâm anlayışını geliştirmektir. Tabi bu tür söylemler yeni değildir. Gerek Ashâb-ı kiram gerekse tabiîn döneminde bu tür fikir sahipleri çıkmış ama onlara gereken cevaplar verilmiştir. Bununla alakalı olarak İmâm-ı Beyheki şöyle bir rivayet nakleder: Bir şahıs tabiînin büyüklerinden Mutarrif b. Abdillah el-Basrî (Rahmetullahi Aleyh)’in yanında ona hitaben: - Bize Hadis anlatıp durmayın, Kuran’dan başka bir şeyden bahsetmeyin, deyince ona şöyle dedi: - Vallahi biz Hadisleri Kur’an’ın yerine anlatmıyoruz. Bilakis Hadisleri anlatmaktaki gayemiz, Kur’an’ı en iyi bilenin bildiklerini anlatmaktır. (İbni Abdilberr, Camiu Beyani’l-İlim: 563) Yine tabiinden Saîd b. Cubeyr (Rahmetullahi Aleyh) bir gün Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’den hadis rivayet edince, orada bulunanlardan biri itiraz etti ve: - Allah’ın kitabında buna muhalif âyet var, dedi. Bunun üzerine Saîd b. Cubeyr (Rahmetullahi Aleyh) o kişiye şöyle cevap verdi: - Bakıyorum da sana Resûlüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)’den hadis rivayet ediyorum, sen ise Allah’ın Kitabına muhalif olduğunu söylüyorsun. Oysa Resûlüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem) Allah’ın kitabını senden iyi bilirdi.” (Dârimî, Mukaddime, 49) Mevlâ Teâlâ, Peygamber Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)e ve Onun buyruklarına itaat etmenin ne kadar önemli ve gerekli olduğunu beyan etmek için, Kuranı kerimin bir çok âyetinde Kendi İsmi şerifiyle Resûlünü yan yana zikredip “Allah'a ve Resûlüne itaat edin!” diye emir buyurmaktadır. Rûhu’l-Meânî tefsirinin müellifi Âlûsî (Rahimehullah) “Allah'a ve Resulüne itaat edin!” âyetini tefsir ederken şöyle buyurmuştur: “Resûlüllah’a itaatin Allah’a itaatle birlikte yan yana zikredilmesindeki incelik; Allah Resûlünün değerini ortaya koymak, ‘Kur’an’da bulunmayan dini emirleri yapmak gerekmez’ zannını yıkmak ve Peygamber Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)in, Kur’an’dan ayrı ve müstakil olarak hadislerinde ortaya koyduğu emirlerine itaat etmektir.” (Rûhu’l-Meânî, c: 5 s: 65) Sadece Âlûsî (Rahimehullah) değil pek çok alim, Peygamberimize itaat konusundaki âyetleri böyle anlamışlar; Kur’an-ı kerimde kısaca temas edilen konularda Peygamber Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)in açıklamalarına bakılması, Kuran’da temas edilmeyen konularda da O’nun Hadislerine uyulması gerektiğini söylemişlerdir. Nitekim yırtıcı hayvanların etinin helâl olmadığı, denizin suyunun temiz ölüsünün helâl olduğu, ehli eşeklerin etini yemenin haram olduğu gibi bir takım hükümler, Kur’an âyetiyle değil, sünnet tarafından ortaya konmaktadır. Bu arada şunu da ifade delim ki hadis inkârcıları; “Allah’a ve Resûlüne itaat edin” âyetinin, yukarıda bahsettiğimiz şekildeki izâhına itiraz etmektedirler. Onların âyette geçen “Peygambere itaat edin” emri hakkındaki iddiaları; “Peygamberle gönderilen âyetlere itaat edin yoksa Onun şahsi açıklamalarına ve yorumlarına bakmayın.” şeklindedir. Efendim, bu âyetin manası gerçekten de onların iddia ettiği gibi olsaydı, Mevlâ Teâlâ bunu açıkça ifade ederek “Resûlümün getirdiği âyetleri alın, Onun şahsi açıklamalarını bırakın” buyurabilirdi. Ama böyle değil de mutlak bir ifadeyle emrederek: “Resûlüllaha itaat edin!” buyurmuştur.   Diğer taraftan, Resûle itaat etmenin anlamı Hadis inkarcılarının iddia ettiği gibi; “Allah’ın gönderdiği âyetlere itaat edin” demek olsaydı, o zaman âyetin başında geçen “Allah’a itaat edin” emri ne olacaktı?! Allah’a itaat edin demek; zaten Allah’ın gönderdiği âyetlere itaat edin demek değil midir? Durum böyle olunca sanki gereksiz bir tekrar yapılmış zannı hasıl olurdu ki, bir müminin, Allah’ın kelâmı hakkında böyle bir şeyi düşünmesi asla caiz değildir. Dolayısıyla “Ben Müslümanım” diyen herkes, hangi devirde yaşarsa yaşasın “Resûlüllah’a itaat edin” âyetinin gereğini yerine getirebilecek ve Allah’ın bizlere “Üsve-i Hasene” olarak takdim ettiği Peygamber Efendimizi örnek alabilecektir. Şayet Hadis ve Sünnet devre dışı bırakılırsa, O’nun vefatından sonra gelen ümmetleri Resûlüllah’ı nasıl örnek alacaktır? Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)’in vefatından kısa bir süre sonra tabiîn döneminde bir zümrenin, Kur'an-ı Kerim'e ehemmiyet verme perdesi altında sünnete karşı tavır geliştirdiği bazı kaynaklarda zikredilmektedir. Bu demek oluyor ki sünneti savunanların, tabiîn döneminden itibaren sünnet inkarcılarıyla mücadelesi başlamıştır. Bu meyanda şu rivayet çok mühimdir. Sahâbenin büyüklerinden İmran bin Husayn (Radıyallahü Anh) ashâbıyla sohbet ediyordu. O sırada orada bulunan bir adam dedi ki: - Ya Eba Nuceyd! Siz bize bir takım hadisler rivayet ediyorsunuz. Halbuki biz onları Kur'an'da bulamıyoruz. Bize Kur'an'dan konuşun. Bu söz üzerine İmran bin Husayn (Radıyallahü Anh) bu adama şiddetle kızarak dedi ki: - Sen ve senin gibiler Kur'an'ı okuyorsunuz (değil mi?)?! Adam - Evet, deyince İmran bin Husayn (Radıyallahü Anh):- Öyleyse Kur'an'da; yatsı namazının dört rekât, akşamın üç rekât, ikindinin dört rekât, öğlenin dört rekât olduğunu buldun mu? diye sordu. Adam:- Hayır, dedi. İmran bin Husayn:- Peki bu namazların rekât adetlerinin böyle olduğunu kimden öğrendiniz, Bizdenöğrenmediniz mi? İşte Bizde bunu Rasûlüllah’dan öğrendik. Peki Kur’an’da, kırk koyundan bir koyun, şu kadar devede şu kadar, şu kadar paraya şu kadar dirhem zekat düştüğüne rastladın mı? - Hayır. - Öyleyse bunları kimden öğrendiniz, bizden öğrenmediniz mi? İşte biz deResûlüllah’dan öğrendik. Yine Kur'an'da "O eski evi (Kabeyi) tavaf etsinler" (Hacc-29) buyrulmaktadır. Peki bunun yedi defa olduğunu nerden öğrendiniz?   İşte ben tüm bunları Resûlüllah’dan dinledim. Fakat sen o zaman yoktun. Dolayısıyla Kur’an’a bakarak bunları bilemezsin. Siz "Peygamber size neyi verdiyse onu alın, size neyi yasakladıysa ondan sakının" (Haşr: 7) âyetini işittiniz değil mi? İşte Biz bütün bunları Rasûlullah’dan aldık. Bu açıklamalar karşısında ikna olan adam: - Bana hayat verecek şeyleri naklettin. Allah senin ömrünü bereketlendirsin, diye dua etti.Sonra İmran b. Husayn (Radıyallahü Anh)ellerini kenetleyerek herkese hitaben dedi ki: - Ey insanlar! Rivayet ettiğimiz hadisleri alınız ve uyunuz. Uymazsanız vallahi sapıtırsınız!. (Hakim, Müstedrek 1/109, 110, el fakih vel mutefeggih, hatip, 1/67) İmran bin Husayn (Radıyallahü Anh)ın başından geçen bu hadise çok net bir şekilde ortaya koymaktadır ki, Kur’an’ı kerim tafsilat kitabı değildir. Sünnet, Kur’an’ı açıklar ve onda mücmel olarak geçen hususları tafsil eder. Kur’an’da emirler ve nehiyler teorik olarak mevcuttur ama pratikte, hayata uygulamada bunların nasıl olacağı Resûlüllah (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)’den öğrenilecektir. Tabiri câizse Kur’an ana caddeleri göstermiş, ara yollar ise sünnetle belirlenmiştir. Mesela Allâh-u Teâlâ Kuranda “Namaz kılınız” diye emir buyuruyor. Hadis kabul etmeyen bir kimse, Allah’ın bu emrini nasıl yerine getirip, namazını nasıl kılacak?” Hani bazı namaz hocası kitaplarında namaz tarifi yapılırken; “Şekil-A da görüldüğü gibi” şeklinde resmedilmiş bölümler olduğu gibi, Kur’an’da da öyle bir bölüm varda oradan mı öğrenecekler? İşte o “Şekil-A” tabir yerindeyse Resûlüllah’ın sünnetindedir. O, namazı nasıl ve hangi şekilde kıldıysa, nasıl tâlim ettiyse öyle kılıyoruz. Efendimiz (Sallallâhü Aleyhi ve Sellem)’de namazı, Cebrail (Aleyhisselam)’dan aldığı üzere kıldı ve ashâbına: - Beni gördüğünüz gibi namazınızı kılınız, buyurdu. Dolayısıyla namaz kılarken tekbir nasıl alınacak, kıyam, rükû, secde ve tahiyyat nasıl yapılacak ve namazın neresinde neler okunacak? İşte tüm bunlar Resûlüllah’dan görülerek alınıp öğrenildi ve bizlerde namazımızı böyle kılıyoruz elhamdülillah.   Yine Kur’an-ı Kerim’de Kevser süresinde; “Venhar” (Kurban) Kes” buyuruluyor. Peki kurbanı kimler keser? Hangi hayvanlar kaç yaşına kadar, kaç kişi tarafından ve hangi vakitlerde kurban edilir? Tüm bunların cevabını Kuran’da bulabilir misiniz? Bulamazsınız. Çünkü Kur’an tafsilat kitabı değildir. Bunların izâhı için Resûlüllah’ın açıklamalarına bakmak şarttır. Zira detaylı malumat, sünnet ve hadistedir. Şayet bu âyeti kerime, Resûlüllah’ın sünnetine göre değil de, kafaya göre tefsir ve tevil edilecek olursa, o zaman “tavuk da kurban olur, deve kuşu da” diye fetva verenleri de duyarsın. Tabi misaller çoğaltılabilir. Bizim anlayacağımız şudur ki; Bu dîni Mübîni İslâm’ı en güzel yaşayabilmek için Resûlüllah’ın sünnetine müracaat etmeye mecburuz. Şayet “Kur’an yeter” deyip sünneti, hadisi bir kenara bırakacak olursak, o zaman ne namaz kalır ne kurban, ne hac kalır ne zekat… Daha açıkçası o zaman ne din kalır ne de diyanet… Şöyle düşünecek olursak; Hadis inkarcılarının iddia ettiği gibi eğer sadece Kuran yetseydi, o takdirde Peygamber göndermeye ne gerek vardı? Allâh-u Teâlâ Hira-Nur mağarasına veya Kabe’nin damına Kur’an’ı indirirdi ve: “Ey İnsanlar işte size Kur’an gönderiyorum okuyun ve nasıl anlıyorsanız öyle amel edin.” buyururdu. Öyle ya madem Kuran yetiyor, öyleyse Onu açıklayıp öğretecek bir elçiye ne gerek var? Herkes kitabı okur, âyetlerden ne anladıysa, nasıl yorumladıysa öyle amel ederdi. Peki bu durumda dünyada ki müslüman adedince din anlayışı ortaya çıkmaz mıydı? Çünkü biri “Ben bu ayeti böyle anladım” der öyle amel eder, diğeri de “Ben de şöyle tevil ediyorum” deyip bir başka türlü amel ederdi. O takdirde bu durum, vahdet dini olan İslâm’a tamamen aykırı olurdu. Bir buçuk milyar Müslüman varsa, bir buçuk milyar din anlayışı olurdu. El-İnsaf! Mevlâ Teâlâ şu koskoca cihanşumul bir din olan İslâm Dini’ni, şeytan ve nefsin esiri olan bizlerin anlayışına bırakır mı? Nitekim Allâh-u Teâlâ Peygamberlerin gönderiliş gayelerini açıklarken "Biz her peygamberi Allah'ın izniyle ancak kendisine itaat edilmesi için gönderdik" (Nisa-64) buyurmuştur. Her Resûl ümmetine ibâdet talimi yaptırmış, gelen vahyin tatbikatını bizzat Kendi hayatında yaşayarak göstermiştir. Ve her ümmet Peygamberine itaatle yükümlüdür. Bir rivayete göre 224. 000 peygamber gelmiştir, nazil olan kitaplar ise 104 tanedir. Peki “Peygamberin sünnetine ne gerek var? bize Kuran yeter” diyenlerin mantığına göre, Kendisine kitap verilmeyen Peygamberlerin ümmetleri ne yapacak? Kitap nâzil olmamış ki, “Bana kitap yeter” desin de, onu okuyup amel etsin. Peygamberin sünnetini de kabul etmez ve ona uymazsa, geriye dinsizlikten başka ne kalıyor?. . Fi Emanillah! Mustafa ÖZŞİMŞEKLER