BAYRAM NAMAZI BAHSI

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

BAYRAM NAMAZI BAYRAM NAMAZI KİME VACİPTİR BAYRAM NAMAZININ VAKTİ BAYRAM NAMAZI KAÇ REKATTIR BAYRAM NAMAZININ KILINIŞ ŞEKLİ BAYRAM NAMAZI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER BAYRAMDA YAPILMASI MÜSTEHAP OLAN ŞEYLER Bayram namazı vacibtir. Hutbesi ise sünnettir. Allah (CC) şöyle buyurdu: "Biz sana kevseri verdik. Şu halde Rabbin için namaz kıl ve kurban kes." (Kevser: 1-2) Vacib olmasının delili de; Rasulullah (s.a.s) hiçbir bayramda terketmemiş olmasıdır. Rasulullah (s.a.s) Kurban bayramının ilk gününde Beki'a (Medine mezarlığının adıdır) çıktı ve iki rekât (Bayram namazı) kıldıktan sonra bize dönerek (hutbesinde): "Bu gündeki ilk ibâdetimiz namazla başlamak sonra da dönüp kurban kesmemizden ibarettir" buyurdu. (Buhari, Nesei) BAYRAM NAMAZI KİME VACİPTİR: Kendisine cuma namazı vacib olan kimseye bayram namazı da vacibtir. BAYRAM NAMAZININ VAKTİ: Bayram namazının vakti güneş yükselince başlar ve güneş tam tepede oluncaya kadar devam eder. Yezid b. Humeyri'r-Rahabi (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s)'in dostu Abdullah b. Bûsûr (r.a) cemâatle birlikte Ramazan bayramı veyahut Kurban bayramı günü çıkmıştı. İmamın geç gelişini yadırgadı, ve: "Biz Rasulullah (s.a.s) hayatta iken bu saatte şüphesiz bayram namazından çıkmış olurduk. 0 saat teşbih saati idi" dedi." (Ebu Davud, İbni Mace, Beyhakı) İbni Muin ve Ahmed bu hadis için Sahih dediler. Enes'in oğlu Ebu Umeyr'den o da amcalarından onlar da Rasulullah (s.a.s)'in ashabından naklederek rivayet edildi ki: "Bir kaç atlı öğleden sonra Rasulullah (s.a.s)'e geldi ve hilâli dün gördüklerine şehadet ettiler. Rasulullah (s.a.s) müslümanlara orucu bozmalarını emredip, yarın (Bayram namazını kılmak üzere) namaz yerinde hazır olmalarını söyledi." (Ebu Davud, Nesei, İbni Mace, Ahmed) Beyhaki ve El-Hattab bu hadis, için Sahih dediler. BAYRAM NAMAZI KAÇ REKATTIR: Bayram namazı iki rekattır. Ömer (r.a) demiştir ki: "Kurban bayramı namazı, Fıtır bayramı namazı, Seferi namaz, Cuma namazı kısaltılmış olmayıp, Rasulullah (s.a.s)'in ifadesi ile, tam olarak ikişer rekâttir." (Nesei, İbni Mace, Ahmed) BAYRAM NAMAZININ KILINIŞ ŞEKLİ 1 - Bayram namazı iki rekâttir ve imam ile kılınır. Önce başlama tekbiri alınır, arkasından üç tekbir daha alınır. Sonra Fatiha ve zammı sûre okunur. Tekbir alınarak rükua gidilir. İkinci rekâta kıraat (Fatiha ve zammı sûre) ile başlanır. Kıraat bitince üç tekbir alınır, dördüncü tekbir ile rükua varılır. Birinci rekâtın başında alınan üç fazla tekbir ile ikinci rekâtın sonunda alınan üç tekbirde eller yukarıya kaldırılır. "İbni Mes'ud (r.a) bayram namazında fatiha okuma dan önce dört tekbir getirdikten sonra fatihayı okur ve bir tekbir getirip rükû ederdi. İkinci rekâtta ise önce fatihayı okuyup sonra dört tekbir getirdikten sonra rükuya giderdi." (Abdurrezzak "Musannefi"de sahih senedle rivayet etti.) (İbni Hazm "El Muhalla" kitabında rivayet etti ve senedi sahihtir dedi.) 2 - Namazdan sonra hutbe okunur. Bu hutbe iki kısımdan meydana gelmiştir. Her ikisinde de müslümanlara sadaka-ı fıtır anlatılır. İbni Ömer (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s), Ebu Bekr ve Ömer (r.a) Bayram namazlarını hutbeden önce kılarlardı." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) Ebu Said el Hudri (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) bayram günü (musallaya) çıkardı. Cemâate yüzünü döndürürdü. Cemaat ta oturmuş vaziyette olurdu. Rasulullah (s.a.s): "Sadaka veriniz, sadaka veriniz" buyururdu." (Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, İbni Mace) BAYRAM NAMAZI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER 1- Bayram namazından sonra okunan hutbe vacib değil sünnettir. Abdullah b. es-Sâib (r.a) şöyle demiştir: "Ben Rasulullah (s.a.s) ile beraber bayram namazında hazır bulundum. O, bize bayram namazını kıldırdıktan sonra: "Namazı bitirdik, artık hutbeyi dinlemek için oturmak isteyen otursun, gitmek isteyen gitsin" buyurdu." (Ebu Davud, Nesei, İbni Mace)’Mürsel hadis. 2- Bayram namazını kaçıran kimse onu kaza edemez. 3- Eğer akşam hava kapalı olduğu için hilâl görünmez ve ancak ertesi gün öğleden sonra görüldüğüne şahitlik edilirse, bayram namazı ertesi güne ertelenir. Eğer ikinci günde de kılınmasını engelleyen bir durum ortaya çıkarsa artık kılınmaz. Enes'in oğlu Ebu Umeyr'den, O'da amcalarından onlar da Rasulullah (s.a.s)'in ashabından naklederek rivayet edildi ki: "Birkaç atlı öğleden, sonra Rasulullah (s.a.s)'e geldi ve hilâli dün gördüklerine şehadet ettiler. Rasulullah (s.a.s) müslümanlara orucu bozmalarını emredip, yarın (Bayram namazını kılmak üzere) namaz yerinde hazır olmalarını söyledi." (Ebu Davud, Nesei, İbni Mace, Ahmed) Beyhaki ve El-Hattab bu hadis için Sahih dediler. Kurban bayramında namaza gidilirken yolda tekbir getirilir. İmam Ebu Hanife'ye göre Ramazan bayramında namazgaha gidilirken tekbir getirilmez. İmam Muhammed ve İmam Ebu Yusuf'a göre ise getirilir demişlerdir. İmam Ebu Hanife: "Allah (c.c)'yü övmekte asıl olan gizliliktir. Ancak Kurban bayramı tekbir getirme günleri olduğu için, şeriat o gün namazgaha giderken tekbir getirmeyi uygun görmüştür. Ramazan bayramı ise öyle değildir" demiştir. İbni Ömer (r.a)'nün: "Bayram namazına ve Kurban bayramı namazına giderken namaz kılıncaya kadar yüksek sesle tekbir getirdiği rivayet edildi." (Dare Kutni, Beyhaki)’Sahih senedle. 5- Kurban bayramının namazı da Ramazan bayramının namazı gibi iki rekât olup namazdan sonra iki kısım halinde hutbe okunur. Bu hutbelerde kurbanın ve bayram günlerinde getirilmesi gereken tekbirlerin ahkâmı bildirilir. Berâ (r.a) şöyle, demiştir: "Rasulullah (s.a.s) Kurban bayramının ilk gününde Beki'a (Medine mezarlığının adıdır) çıktı ve iki rekât (Bayram namazını) kıldıktan sonra bize dönerek (Hutbesinde) "Bu gündeki ilk ibâdetimiz, namazla başlamak, sonra da dönüp kurban kesmemizden ibarettir" buyurdu. (Buhari, Nesei) 6- Eğer Kurban bayramının ilk günü namaz kılmaya mani bir durum ortaya çıkarsa üçüncü güne kadar ertelenebilir. Üçüncü günden sonra kılınamaz. Zira namaz da, Kurbanın kesilebildiği günlere mahsus bir ibâdettir. Bunun için ancak o günlerde kılınabilir. Bunun la beraber eğer bir mazeret olmaksızın ikinci veya üçüncü güne bırakılırsa sünnete aykırı olduğu için mekruhtur. 7 - Bayram günü namazdan önce nafile namaz kılınmaz. İbni Abbas (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) Bayramın ilk gününde çıkıp iki rekât namaz kıldı ve bu iki rekâttan önce başka bir namaz kılmadığı gibi sonra da kılmadı." (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei) 8 - Bayram namazı için ezan ve ikâmet yoktur. Câbir b. Semure (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) ile birden ve hatta ikiden fazla bayram namazlarını ezan ve ikâmetsiz kıldım." (Buhari, Müslim, Ebu Davut, Tirmizi, Nesei) BAYRAMDA YAPILMASI MÜSTEHAP OLAN ŞEYLER 1 - Ramazan bayramında namazgaha çıkmazdan önce bir şey yemek, Kurban bayramında namazdan önce bir şey yememek müstehaptır. Enes (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) Ramazan bayramında birşey yemeden önce namaza çıkmaz, Kurban bayramında da Bayram namazını kılmadan önce de bir şey yemezdi." (İbni Mace, Tirmizi, Ahmed) İbni Hibban bu hadis için Sahih dedi. Ali (r.a)'nün şöyle dediği rivayet edildi: "Bayram namazına yürüyerek gitmek ve evden çık madan önce bir şey yemek sünnettir." (Tirmizi rivayet etti ve Hasen dedi.) 2- Bayram namazına çıkmazdan önce yıkanıp temizlenmek, dişleri misvaklamak, güzel kokular sürmek ve ondan sonra çıkmak müstehaptır. Abdullah b. Abbas (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) Ramazan bayramı günü ve Kurban bayramı günü boy abdesti alırdı." (İbni Mace) 3- Bayramda en güzel elbiseyi giymek müstehaptır. Ebu Remse (r.a)'nün şöyle dediği rivayet edildi: "Rasulullah (s.a.s) üzerinde iki yeşil hırka olduğu halde hutbe okurken gördüm. (Nesei) 4- Bayram namazı için camiye gidince dönüşte başka yoldan dönmek. Ebu Hureyre (r.a) şöyle demiştir: "Rasulullah (s.a.s) Bayram günü (Bayram namazın dan) çıktığı vakit, gittiği yoldan değil, başka yoldan dönerdi." (Buhari, Tirmizi, Ebu Davud)