Rızık İçin Çalışmak

Allah’u Teâla, her insanın ve her hayvanın rızkını ezelde takdir etmiş, ayırmıştır. İnsanların ve hayvanların ecelleri ve nefeslerinin sayısı belli olduğu gibi, her insanın rızkı da bellidir. Rızk hiç değişmez. Azalmaz ve çoğalmaz. Kimse kimsenin rızkını yiyemez. Kimse kendi rızkını yiyip bitirmeden ölmez. Bu konudaki ayet-i kerimelerden birkaçının meali şöyle:

Allah’u Teâla‘nın rızk vermediği, bir canlı yoktur. Hud 6

Birçok canlı, rızkını kendi elde edemez. Sizin de onların da rızkını Allah verir. Ankebut 60

Rabbin, rızkı dilediğine bol verir, dilediğine daraltır. İsra 30

Allah’ın kimine çok, kimine az rızk verdiğini çok kimse bilmez. Sebe 36

Allah’tan korkana ummadığı yerden rızk gelir. Talak 2,3

 


Bir kimse, Allah’u Teâla emrettiği için çalışır, rızkını helal yoldan ararsa, ezelde belli olan rızkına kavuşur. Bu rızk, ona bereketli olur. Bu çalışmaları için de sevap kazanır. Eğer, rızkını Allah’u Teâla‘nın yasak ettiği yerlerde ararsa, yine ezelde ayrılmış olan o belli rızka kavuşur. Fakat bu rızk ona hayırsız, bereketsiz olur. Rızkına kavuşmak için kazandığı günahlar da, onu felaketlere sürükler.

İnsan, rızkını aradığı gibi, rızk da, sahibini arar. Çok fakirler vardır ki, zenginlerden daha iyi, daha mutlu yaşar. Allah’u Teâla kendisinden korkanlara, dinine sarılanlara, ummadıkları yerden rızk gönderir. Allah’u Teâla, insanları yaratırken, ömürleri gibi, rızklarını da takdir etmiştir. Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyle:

Allah’u Teâla, müminin rızkını ummadığı yerden verir. İ.Hibban

Rızk için üzülme, takdir edilen [ezelde ayrılmış olan] rızk seni bulur. İsfehani

Allah’tan korkun, istediğiniz şeylere kavuşmak için, iyi sebeplere yapışın. Kötü sebeplere yanaşmayın! Hiç kimse, takdir edilen rızkına kavuşmadıkça ölmez. Hakim

Eceliniz sizi nasıl takip ederse, rızkınız da öylece takip eder. Rızk için sıkıntı çekerseniz, Allah’u Teâla‘nın emrine uygun hareket edin. Taberani

Allah korkusunu sermaye edinen, rızkına ticaretsiz ve sermayesiz kavuşur. Taberani

Allah’u Teâla‘ya tam tevekkül etseydiniz, sabah aç gidip, akşam tok dönen kuşlar gibi rızka kavuşurdunuz. Tirmizi

Helal rızka kavuşmak isteyen sebeplerine yapışmalıdır! Para kazanmak, malı arttırır. Fakat rızkı arttırmaz. Rızk, mukadderdir. Yani ezelde ayrılmıştır. Rızk, maaşa, mala, çalışmaya bağlı değildir. Fakat Allah emrettiği için çalışmak lazımdır. Çünkü Allah’u Teâla‘nın işleri, sebepler altında tecelli eder. Âdet-i İlâhiye böyledir. Fakat bazen, sebebe yapışıldığı halde, iş hâsıl olmayabilir. Yahut sebepsiz de, hâsıl olabilir. Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyle:

Rızkının bol olmasını isteyen, sıla-i rahm etsin! Buhari

Sadaka vermeye devam edenin rızkı artar! İbni Mace

Cömerdin evine rızk, devenin göğsüne vurulan bıçaktan daha tez gelir. İbni Mace

İstiğfara devam eden, ummadığı yerden rızklanır. İbni Mace

Namaz kılmak rızkın bereketine sebep olur. Miftah-ül Cenne

Hanımı ile [iyi geçinip] şakalaşanın, rızkı artar. İ. Lâl

Bazı şeyler fakirliğe yol açar, rızkın güçlükle gelmesine sebep olur. Mesela tırnağı uzun olanın rızkı meşakkat ile sıkıntı ile hâsıl olur. Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyle:

Günah işlemek, rızktan mahrumiyete sebep olur. İbni Mace

 Yalan söylemek rızkı azaltır. İsfehani

Zina fakirliğe yol açar. Beyheki

Sabah uykusu rızka manidir. Beyheki

Hak Teâla rızkları, fecr ile güneşin doğacağı vakitler arasında verir. Beyheki

Rızka kavuşan çok hamd etsin! Hatib

Hamd etmek, Allah’u Teâla’ya şükretmek demektir. Her nimetin Allah’u Teâla‘dan geldiğine inanmak lazımdır. Allah’u Teâla, Hazret-i Musa’ya buyurdu ki:

Kendine verdiğim nimeti, benden bilip kendinden bilmeyen, nimetlerin şükrünü eda etmiş olur. Rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmeyen ise, nimetin şükrünü eda etmemiş olur.

 İ.Gazali